حراج!

مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان – طرح و اجرای صنعتی ساختمان ها

Original price was: ۷۵.۰۰۰ تومان.Current price is: ۱.۰۰۰ تومان.

نام کتاب : مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان – طرح و اجرای صنعتی ساختمان ها
ویرایش : سال 1400 – ویرایش سوم
نویسندگان : وزارت مسکن و شهرسازی – دفتر مقررات ملی ساختمان
ناشر : نشر توسعه ایران
سال نشر : 1401
تعداد صفحات : 145
زبان کتاب : فارسی
فرمت کتاب : pdf
حجم کتاب : 14.1 مگابایت

مقررات ملی ساختمان

عضویت در خبرنامه محصول فقط برای اعضای سایت امکان پذیر خواهد بود.

نام کتاب : مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان – طرح و اجرای صنعتی ساختمان ها
ویرایش : سال 1400 – ویرایش سوم
نویسندگان : وزارت مسکن و شهرسازی – دفتر مقررات ملی ساختمان
ناشر : نشر توسعه ایران
سال نشر : 1401
تعداد صفحات : 145
زبان کتاب : فارسی
فرمت کتاب : pdf
حجم کتاب : 14.1 مگابایت

دیدگاهها

هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.

.فقط مشتریانی که این محصول را خریداری کرده اند و وارد سیستم شده اند میتوانند برای این محصول دیدگاه ارسال کنند.

هدف از تدوین مقررات ملی ساختمان

مقررات ملی ساختمان از طراحان می‌خواهد طبق اصول مهندسی مندرج در آن به طراحی و محاسبات اقدام نمایند. در ادامه نیز این مقررات،  علاوه بر نظارت بر ساخت اصولی ساختمان‌ها، سازندگان را ملزم به رعایت ایمنی و بهداشت در حیطه فردی می‌کند. به عبارت دیگر مقررات ملی ساختمان، به منظور تامین ایمنی، بهداشت، سلامت افراد جامعه تدوین شده است. علاوه براین ساخت بناها با رعایت این مقررات، مهندسی ساز بودن آنها را در پی خواهد داشت.​​​​​​​

رعایت این ضوابط در حین ساخت منجر به حفظ سلامت سازندگان و پس از ساخت سبب افزایش کیفیت و عمر ساختمان‌ها خواهد شد. در صورت رعایت کامل این مقررات ساکنان ساختمان‌ها نیز در حین بهره‌برداری از بسیاری از مزایای آن از قبیل عایق حرارتی و صوتی بودن ساختمان‌ها بهره مند خواهند شد.

گرچه در برخی موارد در ظاهر این مقررات دست و پاگیر بوده و هزینه‌های ساخت را افزایش می‌دهد ولی در کل با کاهش مصرف انرژی، کاهش هزینه های نگهداری و هزینه های نوسازی ، هزینه سرجمع کمتری به مصرف کننده اصلی تحمیل خواهد کرد.

مقررات ملی ساختمان و دیگر آیین نامه ها و استانداردها

تفاوت بارز مقررات ملی ساختمان با دیگر مدارک فنی و آیین نامه ها، الزامی بودن اجرای آنها در سراسر کشور است که منجر به ایجاد وحدت رویه در صنعت ساختمان می‌شود. از طرف دیگر این الزام باعث شده است که برخلاف دیگر آیین‌نامه‌ها و دستور‌العمل‌ها، در متن این مقررات، راهنمایی و توصیه‌ای وجود نداشته باشد. مقررات ملی ساختمان مختص منطقه و قلمرو خاصی نیست.

حیطه مقررات ملی ساختمان در جامعه

مقررات ملی ساختمان بر کلیه عملیات مرتبط با ساختمان از تخریب گرفته تا نوسازی، تعمیر اساسی، توسعه و احداث بنا حاکم است. این مقررات مختص مهندسین ساختمان نیست، بلکه همانطوری که از عنوان آن مشخص است، مقررات ساختمان بوده و تمامی کسانی که هر گونه ارتباطی با ساختمان دارند، باید با آن آشنایی داشته و آموزش هایی هر چند جزئی در این مورد دیده باشند.

آموزش پایه‌ای این ظوابط از پایین ترین تا بالاترین سطح جامعه، تضمین اهداف تدوین آنها را در پی خواهد داشت. به عبارت دیگر برای رسیدن به اهداف ترسیم شده، خلا موجود در نظام آموزشی در مورد مقررات ملی ساختمان نیز، باید رفع گردد. نظام مهندسی ساختمان نیز به عنوان ارگان اصلی اعمال و کنترل این مقررات، باید در آموزش و ترویج آن برنامه مدونی داشته باشد.

قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان

مقررات ملی ساختمان و آزمون های نظام مهندسی

این مقررات از منابع آزمون های نظام مهندسی ساختمان برای احراز شرایط اشتغال به کار در رشته های عمران، معماری وتاسیسات است. اما به نظر می‌رسد، در واقع تمامی مهندسانی که نمره قبولی در این آزمون را کسب می‌کنند، به عنوان بازوان اجرایی نظام مهندسی آماده اعمال و کنترل این مقررات نیستند. آشنایی فهرست وار بر پنجاه درصد مقررات، و سرعت عمل زیاد در پیدا کردن جواب سوالات، باعث تربیت مهندسی آماده به کار نخواهد شد.

استفاده تجاری از این مقررات و تولید کلید واژه نیز یکی از دلایل ناکارآمد بودن ساز و کار آزمون در تعیین و تایید صلاحیت مهندسین است. نتیجه مطالعه مفهومی و مستمر به منظور به کارگیری این مقررات در عرصه ساختمان کشور، تربیت مهندسینی آشنا به مقررات خواهد بود که پروانه اشتغال به کار نیز خواهند داشت. ضعف اکثر فارغ التحصیلان رشته های مهندسی در باره مقررات ملی ساختمان ناشی از همان خلا آموشی ذکر شده است.

آموزش‌ها و آزمونهای مستمر و پیگیرانه و به روزرسانی اطلاعات مهندسین مشغول به کار نیز باید پس آزمون‌ها ادامه داشته باشد. شایان ذکر است که دوره‌های ارتقا پایه، تقریباً با این مقررات نامانوس بوده و ارتباط اکثر مهندسین پس از آزمون با مقررات ملی به طور کامل قطع می‌شود.

ضمانت اجرایی مقررات ملی ساختمان

تعدیل حق الزحمه مجریان و ناظران این مقررات نیز قدم بعدی در ضمانت اجرایی آن است. همانطوری که شواهد نشان می‌دهد، فرایند فعلی تا حدود زیادی ناکارآمد بوده و با ادامه آن اهداف تهیه و تدوین مقررات ملی ساختمان برآورده نخواهد شد.

مبحث اول مقررات ملی ساختمان - تعاریف
مبحث اول مقررات ملی ساختمان – تعاریف

مبحث اول مقررات ملی ساختمان؛ تعاریف

مبحث ۱ مقررات ملی ساختمان تحت عنوان تعاریف، در قالب یکی از مجموعه مباحث مقررات ملی ساختمان به منظور آشنایی اولیه مهندسان و دست اندرکاران ساخت و ساز با الزامات، عناوین و بخشی از محتوی مباحث مقررات ملی ساختمان و همچنین آشنایی با بعضی از تعاریف و اصطلاحات عمومی که در مباحث مذکور مورد استفاده قرار گرفته است،مبحث اول در حقیقت راهنمای استفاده از دیگر مباحث مقررات ملی ساختمان است. با مطالعه این مبحث، مهندسان آشنایی کلی با مباحث مقررات ملی پیدا خواهند کرد.
 
بخش‌های مبحث ۱ مقررات ملی ساختمان
مبحث اول مقررات ملی ساختمان متشکل از دو بخش است. در بخش اول دیگر مقررات ملی تعریف شده و توضیح مختصری در مورد هر یک از آنها آمده است.  در ادامه آن نیز دامنه کاربرد هر یک از مباحث ارائه شده است.
با توجه به ویرایش های جدید مقررات ملی، مبحث اول مقررات ملی ساختمان نیز ویرایش می‌شود و تغییرات و اصلاحات انجام شده در بقیه مقررات در این محث نیز منعکس می‌شود. به غیر از مبحث ۲۲ با عنوان مراقبت و نگهداری که در مبحث ۱ به آن اشاره‌ای نشده است، ویرایش همه مقررات با ویرایش حاضر مبحث ۱ هماهنگ است.
مبحث دوم مقررات ملی ساختمان - نظامات اداری
مبحث دوم مقررات ملی ساختمان – نظامات اداری

مبحث دوم مقررات ملی ساختمان؛ نظامات اداری

مبحث ۲ مقررات ملی ساختمان تحت عنوان نظامات اداری، در مجموع در جهت منظم کردن امور مهندسی و خدمات مورد انتظار تدوین شده است و هدف اصلی از تنظیم  آن رفع ابهامات و مشکلاتی است که در اجرای قانون وجود داشت.
در این مبحث ابتدا به آیین نامه اجرایی ماده ۳۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان پرداخته شده است و سپس مجموعه شیوه نامه‌های آئین نامه اجرایی مصوب سازمان نظام مهندسی بررسی شده است. در مبحث دوم برای هر یک از عوامل موثر در ساخت و ساز اعم از دستگاه‌های اجرایی و عهده دار کنترل، سازمان های نظام مهندسی ساختمان و مراجع صدور پروانه و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی، تکالیف روشنی تعیین شده است.
 
در مبحث ۲ و در مجموعه شیوه نامه‌ها، کلیه موارد مترتب بر طراحی، اجرا و نظارت ساختمان، متضمن عوامل اجرایی مربوطه، اشخاص حقیقی و حقوقی و دفاتر مهندسی با تعیین حدود صلاحیت و ظرفیت اشتغال اشخاص فوق الذکر، تبین شده است.
جزئیات مربوط به دفترچه اطلاعات ساختمان و شناسنامه فنی و ملکی و برخی از شیوه نامه‌های مرتبط با ساخت و ساز از دیگر موضوعاتی است که در مبحث ۲ مورد توجه واقع شده است.
 
دامنه کاربرد مبحث ۲
انجام خدمات طراحی، اجرا و نظارت توسط اشخاص حقیقی، دفاتر مهندسی و اشخاص حقوقی، همچنین کنترل و نظارت عالیه بر انجام خدمات و نحوه ارجاع کار و حق الزحمه اشخاص مذکور، گزارش انجام خدمات مرحله‌ای ساختمان و صدور هر گونه مجوز و کنترل حسن خدمات در امور طراحی، اجرا و نظارت ساختمان توسط سازمان، سازمان استان، شهرداری، اداره کل راه و شهرسازی و سایر مراجع مسئول با احراز شرایط مندرج در ماده ۴ قانون و در چارچوب آئین نامه‌های اجرایی قانون، در سطح کشور بر اساس مفاد این مبحث انجام می‌گیرد.
 
مبحث سوم مقررات ملی ساختمان - حفاظت ساختمان ها در برابر حریق
مبحث سوم مقررات ملی ساختمان – حفاظت ساختمان ها در برابر حریق

مبحث سوم مقررات ملی ساختمان؛ حفاظت ساختمان‌ها در مقابل حریق

اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی در ساختمان‌ها، استفاده از مصالح سوختنی، توسعه شبکه‌های انرژی، برق و گاز و به کارگیری تجهیزات گوناگون سبب افزایش احتمال آتش سوزی در ساختمان‌ها شده است، و به همین دلیل توجه به موضوع، حفاظت ساختمان‌ها در برابر حریق، امری الزامی و اجتناب ناپذیر محسوب می‌شود. در همین راستا مبحث ۳ مقررات ملی به عنوان یکی از مباحث مقررات ملی ساختمان منتشر شده است.
 
بر اساس مقررات این مبحث به منظور حفظ جان و مال انسان‌ها و فراهم ساختن ایمنی لازم در برابر آتش سوزی، رعایت اصولی در طراحی و اجرای ساختمان‌ها ضروری است که مهمترین آن عبارتند از:پیش بینی راه‌های خروج جهت خارج شدن به موقع و ایمن افراد از ساختمان و انتقال آنان به مکان‌های امن تامین تمهیدات لازم در طراحی و اجرای ساختمان‌ها به منظور پیشگیری از بروز حریق فراهم ساختن شبکه‌های علائمی محافظ (تشخیص، هشدار، اعلام) و امکانات مهار، کنترل و اطفا حریق در ساختمان
 
جلوگیری از گسترش آتش و دود در ساختمان و سرایت حریق از یک ساختمان به ساختمان دیگراصول طراحی بر مبنای مبحث ۳
در مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان تامین ایمنی لازم جهت حفظ جان انسان‌ها بیش از هر امر دیگری مورد توجه قرار گرفته است. به همین دلیل اولین بخش این مقررات ،شامل ضوابط مربوطه به راه‌های خروج از بنا و فرار از حریق است، این امر از بیشترین اهمیت و تاثیر در این راستا برخوردار است.
همچنین این مبحث با توجه به شرایط فنی، تخصصی و اجرایی موجود در کشور (از نظر وجود مهارت‌های لازم، مصالح، تجهیزات و نیز امکانات اقتصادی کشور) ساختارها، مساحت، تعداد طبقات، موقعیت و ابعاد ساختمان را نیز مورد توجه قرار داده است.
 
بر اساس مبحث ۳  از آنجا که در هر ساختمان باید کلیه پیش بینی‌ها و تمهیدات لازم جهت ایمنی ساکنان و متصرفان در برابر حریق فراهم شود، ضروری است طراحی و اجرای ساختمان‌ها به نحوی صورت گیرد که با توجه به کاربری، ابعاد و تعداد طبقات، به مدت مناسبی در برابر حریق مقاومت کند. این مهم باعث می‌شود که از گسترش حریق به فضاها یا ساختمان‌های مجاور جلوگیری شود.
 
در همین راستا بر اساس مقررات مبحث سوم مقررات ملی ساختمان توجه به الزامات اساسی زیر در طراحی و اجرای ساختمان‌ها ضروری خواهد بود.
 
تمهیدات لازم در ساختمان طبق اصول مبحث ۳
طراحی و اجرا به نحوی باشد که در صورت وقوع حریق افراد بتوانند خود را از طریق مسیرهای امن و مشخص شده به محل ایمنی در  داخل یا خارج از ساختمان برسانند.
بدین منظور باید مسیرهای خروج از ساختمان و فرار از حریق به تعداد کافی و با ظرفیت لازم پیش بینی شده و در محل‌های مناسبی از ساختمان قرار گیرند، به نحوی که افراد قادر باشند در صورت وقوع حریق بدون تشویش و اضطراب خود را به محل امن برسانند و روشنایی لازم و مناسب در مسیرهای فرارا تامین شده و کلیه خروجی ها به نحو مناسب علامت گذاری و مشخص شوند.
 
همچنین تمهیدات لازم برای جلوگیری از نفوذ شعله و دود به مسیرهای خروج به نحو مناسب و با توجه به کاربری، ابعاد و ارتفاع ساختمان پیش بینی شود.
به منظور جلوگیری از گسترش حریق متناسب با کاربری و ابعاد ساختمان فضابندی‌های مناسب در داخل ساختمان، به وسیله ساختارهای مقاوم حریق، صورت گیرد و راه‌های ارتباطی و فضاهای پنهان نظیر شفت‌ها، محل عبور کابل‌ها و لوله‌ها، فضاهای مجوف بین دیوارها و نماهای خارجی ساختمان و غیره به نحوی طراحی و اجرا شوند که از گسترش حریق از طریق در داخل آنها جل.گیری به عمل آید.
 
همچنین دیوارهای مشترک بین ساختمان‌ها به نحوی طراحی و اجرا شوند که در برابر گسترش حریق از یک ساختمان به ساختمان دیگر مقاومت نمایند و دیوارهای خارجی ساختمان، متناسب با کاربری و ابعاد ساختمان در برابر گسترش حریق به خارج از آن مقاومت نمایند.
 
تمهیدات برای اطفای حریق
کلیه تمهیدات لازم جهت دسترسی نیروهای آتشنشانی به محل حریق در ساختمان در نظر گرفته شود و راه رسیدن خودروها، وسایل . امکانات آتش‌نشانی به مجاورت ساختمان وجود داشته باشد.
همچنین برای دسترسی نیروهای آتش‌نشانی به فضاهای داخلی ساختمان مسیرهای امن در نظر گرفته شود و به تناسب کاربری و ابعاد ساختمان، برای استفاده نیروهای آتش‌نشانی، امکانات اطفایی در داخل ساختمان پیش‌بینی شود.
 
دامنه کاربرد مبحث ۳
دامنه کاربرد این مبحث در تصرف‌های مسکونی/آموزشی/ فرهنگی/ درمانی/ مراقبتی/ تجمعی/ اداری/ حرفه‌ای/کسبی/ تجاری/ انباری . این مبحث شامل ضوابط اختصاصی برای ساختمان‌های بلند است.
 
مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان - الزامات عمومی ساختمان
مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان – الزامات عمومی ساختمان

مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان؛ الزامات عمومی ساختمان

مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان تعیین کننده شکل و نحوه قرارگیری ساختمان در زمین و فضاهای باز و ضوابط مربوط به تصرف های مختلف است. در این مبحث علاوه بر ای حداقل‌های الزامی فضاها، تامین نور و تعویض هوا نیز آمده است.
 
زمین لرزه، کارایی و دسترسی به خروجی‌هایی که در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان اشاره شده است را دچار مخاطره می‌کند. در مبحث ۴ در رابطه با امر ایمنی، مسیرها، جایگاه‌ها و بازشوهای امدادرسانی، برای شرایط فوق الذکر، ظوابطی پیش بینی شده است. در این مبحث تلاش شده است تا در زمان حوادث مطرح شده، امکان امدادرسانی به ساکنین از خارج ساختمان نیز فراهم شود.
 
برای تامین حداکثر آسایش و بهداشت ساکنین ساختمان‌ها، تامین نور کافی و تعویض هوای مناسب در این مبحث مورد توجه فراوان قرار گرفته است. در ادامه نیز برای صرفه اقتصادی و بهره‌دهی مناسب از فضاهای موجود، استفاده مناسب و بهینه از فضاهای داخلی و حتی فضاهای واقع در زیرزمین و … در مبحث ۴ ضابطه‌مند شده است.
 
از طرف دیگر موضوع حفظ هویت فرهنگی جامعه نیز در این مبحث مطرح است. منظر شهری باید از طریق راهنماها، طرح‌ها و ضوابط طراحی شهری قاعده‌مند هدایت شود. اما الزامات عمومی مقررات ملی ساختمان نیز بر ساماندهی منظر شهری تاثیرگذار است. در این مبحث ضوابط کلی تصرف‌ها آمده و ضوابط خاص بلند مرتبه سازی و تصرف‌های درمانی مراقبتی، صنعتی و مخاطره‌آمیز شرح داده شده است.
 
دامنه کاربرد مبحث ۴
این مقررات ناظر بر کلیه ساختمان‌ها و سازه‌های مشمول قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در کشور است. در هیچ یک از ساختمان‌های موجود، نباید تعمیرات و تغییراتی صورت گیرد که با کاهش ابعاد و  ارتفاع فضاها، سطوح بازشوی تعویض هوا، سطوح نورگیر و غیره موجب مغایرت با الزامات این مقررات شود.
این مقررات شامل کلیه ساختمان‌ها و سازه‌های موقت (غیر از اسکان موقت بازماندگان حوادث غیر مترقبه) نیز می‌شود.
 
مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان - مصالح و فرآورده های ساختمانی
مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان – مصالح و فرآورده های ساختمانی

مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان؛ مصالح و فرآورده های ساختمانی

مشخصات فنی مواد، مصالح و فرآورده‌های ساختمانی در مبحث ۵ مقررات ملی ساختمان مورد بررسی قرار گرفته است. ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و همچنین روش های آزمایش آن‌ها نیز در این مبحث آمده است. مشخصات و روش‌های ارائه شده در مبحث ۵۵  منطبق بر استانداردهای ملی ایران است. در مواردی که استانداردی در این خصوص در ایران موجود نباشد، این آزمایشات با استانداردهای معتبر بین المللی مطابقت داده شده است.
 
در مبحث ۵ هر یک از مصالح و مواد در ۶ تقسیم بندی کلی معرفی شده است:
تعریف
دسته بندی
استانداردها شامل ویژگی، آزمایشات استاندارد
ایمنی، بهداشت و محیط زیست
سازگاری
 
بسته بندی، حمل و نگهداری در این مبحث با توجه به اهمیت مسائل بهداشتی، ایمنی و ملاحظات محیطی در اجرای ساختمان، در هر بخش از این مبحث، نقش هر یک از مصالح و فرآورده‌های ساختمانی در این موارد ارائه شده است. علاوه بر این‌ها به شیوه‌های مناسب انبار کردن، محافظت، حمل و نقل، ساخت و تولید در کارگاه‌ها  پرداخته شده است. با توجه به اثرات متاقبل و تاثیر در دوام آنها، مساله سازگاری مصالح با یکدیگر در هر بخش نیز عنوان شده است.
در بخش پایانی و پیوست این مبحث، برخی از مصالح نسبتا جدید و نیز سیستم‌های ساختمانی و ارجاع به استانداردهای مربوطه ارائه شده است.
 
تغییرات ویرایش جدید مبحث ۵ نسبت به ویرایش های قبلی

در مباحث آجر، سنگ، آهک، گچ، ملات ها، فلزات، چوب، قیر، شیشه، رنگ، عایق‌های حرارتی، پلیمرهای ساختمانی، تولیدات جدید به همراه استانداردهای مربوط به ویژگی ها و مشخصات فنی و روشهای آزمون آن ها اضافه شده است.
 
با توجه به اهمیت و مصرف فوق العاده بتن و عدم پرداخت به این ماده پر مصرف و اجزاء تشکیل دهنده آن در ویرایش های قبلی، موارد زیر در این ویرایش از مبحث ۵ مورد توجه قرار گرفته است.خواص و ویژگی‌های سنگدانه‌های مصرفی در بتن،
سیمان های مختلف و الزامات فیزیکی، شیمایی و مکانیکی آن ها
سیمان های آمیخته پوزولانی،
خواص لازم برای آب بتن،
مواد افزودنی شیمیایی بتن،

انواع بتن ها نظیر بتن های توانمند،سبک، پلیمری، الیافی، خود تراکم به همراه استانداردهای مربوطهبا توجه به اهمیت میلگرد در سازه های بتنی مساح، خواص و ویژگی ها و استانداردهای آن در متن مبحث قرار گرفته است.
 
از آنجا که در اکثر کشورها کار بر روی نانومواد و تولید مواد نانویی در دستور کار قرار دارد این موضوع در اصل مبحث قرار گرفته است.
 
پیوست ۱ به صورت اساسی تغییر یافته است. در این پیوست مشخصات مصالح و فرآورده های ساختمانی در سیستم های سازه‌ای نظیر سازه‌های بتن مسلح دیوار باربر با شیوه قالب تونلی، سیتسم های خمشی نظیر قاب خمشی مختلط بتنی – فولادی، سقف‌ها نظیر  سقف مرکب فولادی – بتنی با عرشه فلزی، دیوارهای غیر باربر نظیر دیوارهای غیرباربر سبک و سایر مصالح ساختمانی نظیر نمای مدولار سرامیکی آورده شده است.
کلیه استانداردها به پیوست ۲ انتقال یافته است.
 
دامنه کاربرد مبحث ۵
دامنه کاربرد این مبحث محدود به انواع مواد، مصالح و فرآورده‌های ساختمانی متعارف است که در بنای ساختمان‌ها و تاسیسات مربوطه در همه نقاط کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
 
مبحث ششم مقررات ملی ساختمان - بارهای وارد بر ساختمان
مبحث ششم مقررات ملی ساختمان – بارهای وارد بر ساختمان

مبحث ششم مقررات ملی ساختمان؛ بارهای وارد بر ساختمان

حداقل بارهایی که می‌بایست در طراحی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار گیرد، در مبحث ۶ ارائه شده است.
 
در مورد ساختمان‌های خاص مانند سدها، اسکله‌ها، سازه‌های دریایی و نیروگاه‌های هسته‌ای علاوه بر ضوابط این مبحث، باید ضوابط ویژه بارگذاری آیین نامه مربوط به هر یک از آن ها نیز رعایت شود. بارهای تحت پوشش این آیین نامه شامل: بارهای ثقلی مرده، زنده، برف و باران، یخ، بارهای ناشی از نیروهای جانبی باد و بالاخره بارهای ناشی از فشار خاک، آب سیل، انفجار و بار خود کرنشی هستند.
 
همچنین ترکیبات بارگذاری مربوط به طراحی به روش‌ مقاومت و طراحی به روش تنش مجاز نیز در این مبحث ارائه شده است، که دیگر مباحث مقررات ملی ساختمان از جمله مبحث نهم، طرح و اجرای ساختمان‌های بتن آرمه و مبحث دهم، طرح و اجرای ساختمان های فولادی از این ترکیبات بارگذاری استفاده می‌نمایند.
 
تغییرات ویرایش سوم مبحث ۶
حداقل بار طراحی جانبی خاک با توجه به شرح مصالح انباشته شده در پشت دیوار حائل اصلاح شده است.
 
مهمترین تغییراتی که در مورد بارهای زنده صورت گرفته  نیز به شرح زیر است:
ارائه ضوابط مربوط به دیوارهای تقسیم کننده
اصلاح ضوابط مربوط به کاهش بارهای زنده طبقات
اصلاح بارهای جرثقیل
تکمیل و بروز رسانی حداقل بارهای زنده گسترده یکنواخت و بار زنده متمرکز کف‌ها
بار زنده محل فرود هلی کوپتر
تعیین حداقل مقدار ممکنه برای حالاتی که بار زنده آنها در این مبحث مشخص نشده است
 
رابطه مربوط به تعیین بار برف بام نیز بر اساس ضریب اهمیت، ضریب برف‌گیری، ضریب شرایط دمایی و ضریب شیب اصلاح شده است. در ادامه نیز ضوابط مربوط به بارگذاری نامتوازن، انباشتگی برف در بام‌های ترازهای پایین‌تر و متفاوت، و سربار باران بر برف مورد بازنگری  قرار گرفته است.
 
سه روش جهت محاسبه بار باد در فصل ۱۰ مبحث ۶ پیش‌بینی شده است:
 روش استاتیکی که برای ساختمان‌های با ارتفاع کم و متوسط و نیز نما و پوسته خارجی ساختمان مناسب است.
روش دینامیکی که برای تعیین اثرات کلی باد شامل پاسخ تشدید شده و عمدتاً برای ساختمان‌های بلند و سازه‌های لاغر (بجز نما و پوسته خارجی و اعضای سازه‌ای ثانوی) به کار می‌رود.
 
روش تجربی که برای ساختمان‌هایی که ممکن است در معرض اثرات ناپایداری آیرودینامیکی قرار گیرند و همچنین ساختمان‌هایی که پوسته خارجی نامتعارفی دارند مناسب است.
 
در ویرایش سوم مبحث ۶ جزئیات ضوابط طراحی در برابر زلزله، به استاندارد ۲۸۰۰ ارجاع داده شده است در این مبحث ضوابط لرزه‌ای مهم آمده است. بیان واضح‌تر موارد ابهام آمیز طراحی لرزه‌ای در فصل ۱۱ این مبحث ارائه شده است.

برای طراحی ساختمان‌های مقاوم در برابر انفجار نیز، بارهای ناشی از انفجار در فصل ۱۲ مبحث ۶ آورده شده است.
 
دامنه کاربرد مبحث ۶
دامنه کاربرد این مبحث، حداقل بارهایی که باید در طراحی ساختمان‌ها و سازه‌های موضوع مقررات ملی ساختمان از جمله ساختمان‌های بتن مسلح، فولادی، چوبی و ساختمان‌های با مصالح بنایی مد نظر قرار دارد را در بر می‌گیرد.
 
مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان - ژئوتکنیک و مهندسی پی
مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان – ژئوتکنیک و مهندسی پی

مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان؛ پی و پی سازی

الزامات طراحی ژئوتکنیکی ساختمان‌ها تحت عنوان پی و پی سازی، در مبحث ۷ مورد بحث قرار می‌گیرد. این مبحث پس از ارایه تعاریف مرتبط با مسائل طراحی پی، به شناسایی ژئوتکنیکی لایه‌های زمین می‌پردازد و برای نکاتی از قبیل تعداد، عمق و فاصله گمانه‌ها، جداول لازم را ارائه می‌دهد. در همین فصل حداقل مواردی که گزارش‌های فنی باید آورده شود، ذکر شده است.
 
موضوعات مطرح شده در مبحث ۷
فصل سوم مبحث ۷ به موضوع بسیار مهم گود برداری می‌پردازد، این فصل مسئولیت طرح و اجرای گود را به میزان خطرهای مختلفی که ممکن است تاثیرگذار باشد مرتبط می‌سازد. در ادامه نیز برای هر سطح خطر، یک مسئول طراحی و اجرا مشخص شده است. علاوه بر آن به منظور جلوگیری از ایجاد تغییر شکل های دیوار گود و در نتیجه صدمه به سازه مجاور گود، نکاتی آورده شده است.
 
در بخش طراحی‌های ژئوتکنیکی، شامل پی‌های سطحی، سازه‌های نگهبان و پی‌های عمیق، به هر دو روش طراحی تنش مجاز و حالات حدی پرداخته شده است.

در فصل پی های سطحی، مقادیر نشست‌های مجاز، ضرایب اطمینان و نحوه انتخاب روابط موجود نظری برای محاسبه ظرفیت پایداری و همچنین استفاده از آزمایشات در محل، نکات مهمی آورده شده است. در انتهای این فصل نیز مطالبی مرتبط با ملاحظات لرزه‌ای طراحی و ملاحظات اجرایی پی های سطحی گنجانیده شده است.
 
فصل پنجم این مبحث به موضوع طراحی سازه‌های نگهبان احتصاص دارد. در این فصل در خصوص فشار خاک و میزان تغییر شکل‌های لازم برای ایجاد شرایط محرک و مقاوم و طراحی این سازه ها برای تحمل بار استاتیکی و همچنین بار دینامیکی ناشی از زلزله، جداول ضرایب اطمینان آورده شده است. در مورد دیوارهای مسلح که در ایران بسیار متداول است به هر دو ضریب اطمینان جزئی و کلی پرداخته شده است.
 
فصل آخر به پی‌های عمیق اختصاص یافته است. در این بخش انواع نیروهای اعمالی از قبیل نیروی محوری فشاری، محوری کششی، جانبی و اصطکاکِ منفی مورد بحث قرار گرفته است.
در ادامه نیز ضمن ارائه جداول ضریب اطمینان جهت طراحی، اهمیت انجام آزمایشات در محل به صورت استاتیکی و دینامیکی و ارجح بودن آن‌ها برای طراحی مطرح شده است. در این بخش مطالبی مرتبط با گروه شمع برای باربری بیشتر یا کاهش نشست آورده شده است.
 
دامنه کاربرد مبحث ۷
رعایت ضوابط و مقررات این مبحث در کلیه ساختمان‌ها و سازه‌های موضوع مقررات ملی ساختمان الزامی است. این ساختمان‌ها شامل: ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری، آموزشی، درمانی، فروشگاه‌ها و کارگاه‌های صنعتی هستند.
 
ابنیه فنی مانند پل ها و سدها و سازه های نیروگاه‌ها، مشمول مقررات این مبحث نمی‌شوند ولی رعایت آنها به صورت غیر الزامی توصیه می‌شود.
 
 

مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان؛ طرح واجرای ساختمانهای بامصالح بنایی

امروزه در شهرهای کوچک و روستاها مصالح بنایی، کاربرد بسیار گسترده‌ای در امر ساختمان سازی دارد. وقوع ویرانی‌های زیاد در اثر زلزله‌های پیاپی، در این دسته از ساختمان‌ها، بیانگر این مطلب است که برای احداث ساختمان‌هایی با مصالح بنایی، نیاز به مجموعه قوانین و مقررات فراگیر و لازم الاجرا است.
 
با رعایت این مجموعه قوانین سطح کیفی ساخت و ساز این ساختمان‌ها را ارتقا خواهد داد. مبحث ۸ از مجموعه مقررات ملی ساختمان، ظوابط و قوانین مربوط به احداث ساختمان‌های بنایی خشتی، سنگی، آجری، سنتی و دارای کلاف و غیر مسلح است.
 
در این مبحث الزامات طراحی و اجرای ساختمان‌های آجری با کلاف، بدون کلاف و همچنین ساختمان‌های خشتی و سنگی ارائه شده است. مشخصات مصالح مورد استفاده در ساختمان‌های فوق الذکر نیز در ادامه همین مبحث آمده است.
 
تغییرات ویرایش دوم مبحث ۸
در فصل اول ویرایش جدید، تعاریف اولیه مورد نیاز این مبحث از مقررات ملی ساختمان به صورت موردی ارائه شده است.

فصل دوم به معرفی خصوصیات مصالح مورد استفاده می‌پردازد. این معرفی نسبت به ویرایش اول مفصل‌تر است. با
مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان - طرح و اجرای ساختمان های با مصالح بنایی
مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان – طرح و اجرای ساختمان های با مصالح بنایی
این معرفی اطلاعات بیشتری جهت انتخاب مصالح در اختیار مهندسان قرار می‌دهد.
 
فصل سوم با عنوان الزامات عمومی به مباحث قبلی اضافه شده است. رعایت این ضوابط در کلیه ساختمان‌های موضوع این مبحث الزامی است.
فصل چهارم به ارائه ضوابط ساختمان‌های بنایی مسلح اختصاص داده شده است. این ساختمان‌ها عملکرد مناسبی در مقابل زلزله دارند. هزینه ساخت ساختمان‌های بنایی مسلح، نسبت به سایر ساختمان‌ها نیز کمتر است.
 
فصل‌های ساختمان‌های بنایی بدون کلاف، ساختمان‌های خشتی، ساختمان‌های سنگی ویرایش اول، در فصل ششم ویرایش دوم ادغام شده و قسمت‌های تکراری آن‌ها نیز حذف شده است.
 
دامنه کاربرد مبحث ۸
کاربرد مقررات این فصل به مسایل اجرایی و مصالح ساختمان‌های آجری با کلاف، ساختمان‌های بنایی سنتی اجری و ساختمان‌های خشتی و ساختمان‌های سنگی (ساختمان‌هایی که در نواحی دور دست ساخته می‌شوند به طوری که فراهم آوردن مصالح، تجهیزات و نیروی انسانی ماهر، در انجا مشکل است) محدود می‌شود.
 
مبحث نهم مقررات ملی ساختمان - طرح و اجرای ساختمان های بتن آرمه
مبحث نهم مقررات ملی ساختمان – طرح و اجرای ساختمان های بتن آرمه

مبحث نهم مقررات ملی ساختمان؛ طرح و اجرای ساختمان های بتن آرمه

 
ضوابط لازم در طراحی و اجرای ساختمان‌های بتن آرمه، در مبحث ۹ از مجموعه مقررات ملی ساختمان ارائه شده است.
فصول ابتدایی این مبحث به بیان کلیات، مصالح مورد استفاده و مشخصات هر یک از آن‌ها، استانداردهای مشخصات و آزمایش‌ها، کیفیت بتن مصالح و اصول آرماتوربندی، قالب بندی اجرایی مرتبط با ساخت، عمل آوری و نگهداری از بتن‌ها و انواع آن می‌پردازد.
 
و سایر فصول به اصول تحلیل و طراحی سازه‌های بتن آرمه تحت اثر انواع بارها و تغییر شکل‌ها در طراحی دال‌ها، دیوارها، پی‌ها و سایر سازه‌های بتنی پرداخته است. در خاتمه نیز ضوابط ویژه طراحی در برابر حریق و زلزله آمده است. در مبحث ۹ مبنای طراحی سازه‌ها برای حصول ایمنی و قابلیت بهره برداری، بررسی و کنترل آن‌ها در حالت‌های حدی است.
 
تغییرات ویرایش چهارم مبحث ۹
ویرایش چهارم دارای دو بخش است. بخش اول مفاهیم کلی و مشخصات مصالح بوده و در دوازده فصل ارائه شده است. بخش دوم با عنوان اصول تحلیل و طراحی است که این بخش نیز دوازده فصل دارد.

در ویرایش چهارم مبحث ۹ به بخش اول چهار فصل جدید اضافه شده است.

عنوان این فصل ها به شرح زیر است:دوام بتن و میلگردهای فولادی
اجرای بتن در شرایط غیرمتعارف
بتن‌های ویژه


ارزیابی، کنترل کیفیت و بازرسی بتن و مصالح مصرفیدر بخش دوم، ضمن ارائه روش ها و مبانی طراحی، به دلیل افزودن موضوع بتن‌های توانمند، اصلاحاتی در فصول مختلف صورت گرفته به طوری که روش‌های ارائه شده برای بتن‌های معمولی و توانمند قابل استفاده باشد.


با توجه به اهمیت و توسعه استفاده از بتن پیش تنیده در پروژه‌های مختلف ساختمانی از جمله صفحات پوشش، آخرین فصل بخش دوم به معرفی محدودیتهای طراحی و اجرایی اعضای بتن پیش تنیده پرداخته است.

 

دامنه کاربرد مبحث ۹
ضوابط و مقررات این مبحث باید در طرح، محاسبه، اجرا و کنترل ساختمان‌های بتنی رعایت شوند. مشخصات مواد تشکیل دهنده و کیفیت اجرای این ساختمان ها نیز باید طبق طوابط این مبحث باشند. این مبحث ضوابط و مقررات مربوط به سازه‌های بتن آرمه‌ای است که با سنگدانه‌های معمولی و سیمان پرتلند یا سیمان آمیخته ساخته می‌شوند و مقاومت آن ها حداقل برابر ۲۰ مگاپاسکال است.

اصلاحیه چاپ های مختلف مبحث ۹

اصلاحیه شماره یک ویرایش ۹۲
استفاده از میلگرد های A4 با تنش تسلیم ۵۰۰ و ۵۲۰ مگاپاسکال، که در استاندارد ملی ۳۱۳۲ ( تیرماه ۱۳۹۲) به ترتیب به عنوان میلگردهای آج ۵۰۰ و آج ۵۲۰ خوانده می‌شوند، در طراحی و ساخت همه انواع سازه‌های ساختمانی (سازه‌های غیر ساختمانی را شامل نمی‌شود) بتن آرمه، به جز دیوارهای برشی ویژه و قاب‌های خمشی ویژه، در صورت احراز شرایط زیر به تصویب رسید.

میلگرد دارای آج های عرضی دوکی شکل در دو طرف آج طولی بوده (مطابق شکل ۳ استاندارد ملی ۳۱۳۲) و خصوصیات عمومی مندرج در استاندارد ملی ۳۱۳۲ (تیر ماه ۱۳۹۲) را نیز داشته باشد.

شکل پذیری میلگرد حداقل در حد مورد انتظار برای میلگرد A3 باشد، به طوری که میزان ازدیاد طول نسبی آن در طولی معادل ۵ برابر قطر، حداقل ۱۶ درصد باشد.

در تولید میلگرد، از شمش با کربن بالا استفاده نشود. روش تولید میلگرد، تکنولوژی ترمکس بوده وکربن معادل (CE) میلگرد حداکثر ۵ درصد باشد.


کارخانه تولید کننده میلگرد، گواهی سازمان ملی استاندارد را برای تولید میلگرد های آج ۵۰۰ و آج ۵۲۰ اخذ نموده و نشان کارخانه و رده میلگرد را بر آن حک کرده باشد.

 

مبحث دهم مقررات ملی ساختمان - طرح و اجرای ساختمان های فولادی
مبحث دهم مقررات ملی ساختمان – طرح و اجرای ساختمان های فولادی

مبحث دهم مقررات ملی ساختمان؛ طرح و اجرای ساختمان های فولادی

هدف مبحث ۱۰ تعیین حداقل ضوابط و مقرراتی است که در تحلیل، طراحی و اجرای ساختمان‌های فولادی به کار می‌رود. این ظوابط جهت تامین ایمنی و بهره‌برداری مناسب، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این مبحث شامل الزامات عمومی، الزامات طراحی لرزه‌ای و نیز الزامات ساخت، نصب و کنترل است. در این مبحث مبنای طراحی سازه‌ها، بررسی و کنترل آن‌ها در حالت‌های حدی مقاومت و بهره‌برداری برای حصول ایمنی و قابلیت بهره‌برداری است.

در این مبحث روش طراحی مورد استفاده برای تامین الزامات حالت‌های حدی مقاومت، روش ضرایب بار و مقاومت (LRFD) است. این روش بر پایه جنبه‌ی احتمالاتی بار و مقاومت، کالیبراسیون با روش تنش مجاز و تجربیات مهندسی استوار است. در روش ضرایب بار و مقاومت، ضرایب ایمنی از دو طریق اعمال می‌شود.

این کار با در مرحله اول با اعمال ضرایب بزرگتر از یک و تشدید بارها، و در مرحله دوم با اعمال ضرایب کوچکتر از یک و کاهش مقاومت، در تحلیل و طراحی منظور می‌شود. البته در این مبحث طراحی بر اساس روش مقاومت مجاز (ASD) نیز جایز دانسته شده است. مقررات و ضوابط مربوط به روش مقاومت مجاز، در پیوست ۱ مبحث ۱۰ ارائه شده است.

بر اساس مبحث دهم از مجموعه مقررات ملی ساختمان، در طراحی بر اساس حالت‌های حدی بهره‌برداری، مجموعه سازه شامل اعضا و اتصالات آن نیز باید از نظر قابلیت بهره‌برداری مناسب، مورد کنترل و طراحی قرار گیرند.

دامنه کاربرد مبحث ۱۰
کاربرد این مبحث در محدوده ساختمان‌هایی با کاربری‌های مندرج در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و آیین نامه اجرایی آن است. این مبحث شامل سازه‌هایی خاص از قیبل پل‌های جاده و راه‌ آهن نیست.

 

مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان - طرح و اجرای ساختمان های صنعتی
مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان – طرح و اجرای ساختمان های صنعتی

مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان؛ طرح واجرای صنعتی ساختمان ها

ضوابط و مقررات احداث ساختمان‌های فولادی و ساختمان‌های بتنی به روش صنعتی، در مبحث ۱۱ از مجموعه مقررات ملی ساختمان تهیه و تدوین شده است.

در این مبحث تمرکز اصلی بر روی سیستم‌های سازه‌ایِ ساختمان‌های فولادی و بتنی است. در بخش ساختمان‌های فولادی، دو سیستم سازه‌ای پیچ و مهره‌ای و قاب فولادی سبک (LSF) ارائه شده است. در ادامه نیز در بخش ساختمان‌های بتنی، سیستم‌های ساختمان‌های بتنی پیش ساخته، قالب عایق ماندگار (ICF)، پنل‌های پیش ساخته سبک سه بعدی ۳D و قالب تونلی، آورده شده است.

تغییرات ویرایش دوم مبحث ۱۱
در ویرایش دوم، نام مبحث به طرح و اجرای صنعتی ساختمان‌ها، تغییر پیدا کرده است. ساختمان‌های بتنی نیز در کنار ساختمان‌های فولادی به آن اضافه شده است. در متن ویرایش دوم، برای هر یک از سیستم های سازه‌ای موارد زیر بررسی و مستند سازی شده است.

کلیات
مصالح
نقشه‌ها و مدارک فنی
شالوده
اجزای سازه‌ای
ملاحظات معماری
ملاحظات طراحی
ملاحظات اجرایی

 

روا داری‌های مشخصات مصالح مصرفی در روش صنعتی سازی ساختمان‌ها با ضوابط مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان هماهنگی دارد. این مبحث، در بخش شالوده‌ها نیز با ضوابط مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان هماهنگ است. در طراحی اجزاء فولادی گرم نورد شده، از ضوابط مبحث دهم مقررات ملی ساختمان استفاده شده است.

همچنین در این مبحث، قطعات بتنی مطابق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان طراحی می‌شوند. ویرایش دوم شامل تمامی سیستم های صنعتی سازی نیست. در این ویرایش، صرفاً سیستم‌های متداول صنعتی‌سازی، مطرح و الزامات آن بیان شده است.

در بخش ساختمان‌های فولادی، به ساختمان‌های فولادی با مقاطع گرم نورد شده و سیستم قاب فولادی سبک (LSF) پرداخته شده است. در بخش ساختمان‌های بتنی، به ساختمان‌های بتنی پیش ساخته، سیستم دیوار سازه‌ای بتن مسلح با قالب‌های عایق ماندگار (ICF)، سیستم پانل‌های پیش ساخته سبک سه بعدی (۳D) و سیستم قالب تونلی پرداخته شده است.

علاوه بر سیستم‌های یاد شده، سیستم‌های نوین دیگری نیز شامل سیستم‌های ترکیبی، ساختمانی و سازه‌ای مطرح است که به دلیل عدم فراگیری آنها در کشور، مقرراتی برای آنها در این ویرایش تدوین نشده است.


دامنه کاربرد مبحث ۱۱
دامنه کاربرد این مبحث شامل کلیه ساختمان‌هایی است که به روش‌های زیر، طراحی و ساخته می‌شوند. این مقررات، حداقل ضوابط اجرای ساختمان‌های فولادی و بتنی است.

سیستم سازه‌ای پیچ و مهره‌ای با مقاطع فولادی گرم نورد شده
قاب فولادی سبک (LSF)
ساختمان‌های بتنی پیش ساخته
سیستم دیوار سازه‌ای بتن مسلح با قالب‌های عایق ماندگار (ICF)
پنل های پیش ساخته سبک سه بعدی ۳D
سیستم قالب تونلی

مبحث دوازهم مقررات ملی ساختمان - ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا
مبحث دوازهم مقررات ملی ساختمان – ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا

مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان؛ ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا

در مبحث ۱۲ وظایف هر یک از عوامل دست اندرکار اجرای ساختمان از قبیل صاحب کار، سازنده یا مجری، ناظر، شهرداری و سازمان نظام مهندسی در رابطه با ایمنی، بهداشت و محیط زیست کارگران، عابرین، ساکنان و شاغلین مجاور کارگاه ساختمان و همچنین حفاظت از ساختمان‌ها، ابنیه، وسایل نقلیه و درختان مجاور کارگاه ساختمانی در خطرات ناشی از اجرای عملیات اجرایی بیان شده است.

مطالب موجود در مبحث ۱۲ از مجموعه مقررات ملی ساختمان شامل موارد زیر است.ایمنی عابران و مجاوران کارگاه ساختمانی
جلوگیری از سقوط افراد
جلوگیری از حریق
سوختگی و برق گرفتگی و بهداشت کار و تسهیلات بهداشتی
وسایل و تجهیزات حفاظت فردی
وسایل و سازه‌های حفاظتی


ایمنی کار با وسایل تجهیزات و ماشین آلات ساختمانی
ایمنی کار در استفاده از وسایل دسترسی شامل داربست، نردبان و …
ایمنی در تخریب ساختمان‌ها
ایمنی عملیات خاکی و به خصوص ایمنی گود برداری و حفاظت دیوارهای گود برداری و ساختمان‌های مجاور گودبرداری
ایمنی در اجرای عملیات ساخت و نصب اسکلت ساختمان اعم از ساختمان‌های فولادی و بتنی
ایمنی در اجرای تاسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع، سیم کشی و نصب تاسیسات و تجهیزات برقی

تغییرات ویرایش چهارم مبحث ۱۲

در ویرایش چهارم مبحث ۱۲ موارد تکراری ویرایش پیشین حذف شده و متن‌ها تا حد امکان کوتاه و ساده سازی شده اند. خطراتی که ایمنی، محیط زیست و زندگی روزمره ساکنین مجاور کارگاه‌های ساختمانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، در این ویرایش به متن مبحث اضافه شده است. در ویرایش قبلی مطلبی در مورد ریسک، ارزیابی ریسک، وجود نداشت.

در ویرایش چهارم مدیریت ریسک و به طور کلی مدیریت ایمنی کارگاه‌های ساختمانی آورده شده است. ارتقای ایمنی و بهداشت کار شاغلین کارگاه‌های ساختمانی نکته دیگری است که در این ویرایش مورد توجه قرار گرفته است.

با توجه بهه حوادث گسترده در عملیات تخریب و گودبرداری، و عدم رعایت اصول ایمنی در آن، به این مساله مهم نیز در ویرایش چهار پرداخته شده است. در یک ویرایش کلی نیز، متن‌ها ساده‌سازی شده و مسئولیت‌ها و وظایف دست‌اندرکاران اجرای ساختمان از هم تفکیک شده است.

دامنه کاربرد مبحث ۱۲
رعایت مفاد این مبحث به همراه آیین نامه حفاظتی کارگاه‌های ساختمانی، در انجام کلیه عملیات ساختمانی لازم الاجرا است.

 

مبحث سیزهم مقررات ملی ساختمان - طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان ها
مبحث سیزهم مقررات ملی ساختمان – طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان ها

مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان؛ طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمانها

تاسیسات سیم کشی سیستم‌های جریان متناوب با ولتاژ تا ۱۰۰۰ ولت موثر و تاسیسات سیم کشی سیستم های جریان متناوب و با ولتاژ بیش از ۱۰۰۰ ولت موثر (به جز سیم کشی داخلی دستگاه‌ها)، که از سیستم‌های فشار ضعیف تا ۱۰۰۰ ولت تغذیه می‌کنند، از موضوعات مورد بررسی در مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان است.

تاسیسات سیم کشی کلیه سیستم‌های مربوط به لوازم و دستگاه‌هایی که مقررات خاصی برای آنها وضع نشده است و همچنین تاسیسات سیم کشی ثابت وسایل ارتباطی – انتقال علائم و فرمان و مشابه آنها به استثنای سیم کشی‌های داخلی دستگاه‌ها نیز در مبحث ۱۳ آمده است.

در این مبحث مواردی از قیبل الزامات مربوط به تامین نیروی برق (انشعاب، پست، مولد)، الزمات نصب و طراحی اتاق ترانسفورماتور، اتصال زمین، نیروی برق اضطراری، تابلو برق، تجهیزات و وسایل حفاظت و کنترل، مدارها (کابل کشی- سیم کشی) و لوله کشی و همچنین تجهیزات سیم کشی، تاسیسات جریان ضعیف، شدت روشنایی داخلی شرح داده شده است.

دامنه کاربرد مبحث ۱۳
دامنه کاربرد مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان شامل موارد زیر است.


ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری، درمانی، آموزشی، عمومی، صنعتی و نمایشگاه‌های دائمی و موقت، پارک‌های تفریحات، کارگاه‌های ساختمانی و ساختمان‌های کشاورزی و دامداری، همچنین هر گونه ساختمانی که مقررات برای تاسیسات الکتریکی آن وضع نشده، هستند.

 

مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان، موارد زیر را در بر نمی‌گیرد.وسایل حمل و نقل الکتریکی (لکوموتیو الکتریکی)
وسایل الکتریکی خودروها
تاسیسات الکتریکی کشتی‌ها، تاسیسات الکتریکی هوایماها
تاسیسات الکتریکی روشنایی معابر عمومی
تاسیسات الکتریکی معادن
تاسیسات صاعقه‌گیر ساختمان‌ها

مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان - تاسیسات مکانیکی
مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان – تاسیسات مکانیکی

مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان؛ تاسیسات مکانیکی

مبحث ۱۴ مقررات ملی ساختمان برای اطمینان از ایمنی جان و مال افراد و تضمین تندرستی و سلامتی آنان در طراحی، اجرا، بهره‌برداری و نگه‌داری، تغییرات و بازرسی تاسیسات مکانیکی ساختمان است. تاسیسات مکانیکی شامل موارد زیر است.تاسیسات حرارت مرکزی
تهویه مطبوع
تعویض هوا

تهیه و ذخیره آب گرم مصرفی داخل ساختمانتهویه مطبوع با کنترل هم زمان عوامل چهارگانه دما، رطوبت، سرعت وزش و تمیزی هوا، هوای داخل ساختمان را برای زندگی انسان مناسب می‌نماید.

در این مبحث به مقوله تهویه هوا، تخلیه هوا، کانال کشی آب گرم و آب سرد مورد استفاده در گرمایش و سرمایش ساختمان پرداخته می‌شود. انواع دستگاه‌های گرم‌کننده و سردکننده از قبیل دیگ، چیلر، مخزن انبساط، آب گرم‌کن، بخاری، کولر، کوره و شومینه در مبحث ۱۴ مورد بررسی قرار می‌گیرد.

موضوع ذخیره‌سازی و لوله‌کشی سوخت، تامین هوای احتراق و تخلیه محصولات احتراق وسایل سوخت‌سوز نیز در این مبحث مطرح می‌شود و در آخر به موضوع تبرید و سرمایش ساختمان پرداخته می‌شود.

تغییرات ویرایش دوم مبحث ۱۴
تغییر عنوان مبحث از تاسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع به تاسیسات مکانیکی ساختمان
ساده سازی متن مبحث تا حد امکان
ویرایش کلی، حذف موارد تکراری و کوتاه کردن متن
بازنگری در تعاریف، اضافات جدید و به کارگیری اصطلاحات متداول به جای لاتین
گسترش حوزه شمول و ساده سازی راه‌حل‌های تجویزی


ممنوعیت کاربر مصالح مستعمل
بازنگری در استانداردهای مرجع، حذف استانداردهای باطل شده و به روز رسانی استانداردهای جایگزین
بازنگری در میزان هوای تهویه در ارتباط با صرفه جویی مصرف انرژی در کاهش هوای خارج با رعایت شرایط محلی
تکمیل فصل دیگ‌های گرمایی با کاربرد دیگ‌های تلفیقی و چدنی و بسته، نوع یکپارچه
تکمیل دستگاه‌های گرمایی ویژه در ارتباط با استانداردهای ممیزی انرژی


تکمیل و به روز رسانی مقوله کاربرد لوله‌های ترموپلاستیک در تاسیسات مکانیکی ساختمان
تجدید نظر و هماهنگ سازی فصل دودکش با مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان
تجدید نظر در مبردها، آسان‌سازی کاربری مبحث و مفهومی کردن محدودیت‌های کاربری آن

دامنه کاربرد مبحث ۱۴
دامنه کاربرد مبحث ۱۴ شامل طراحی، اجرا، بهره‌برداری و نگه داری، تغییرات و بازرسی تاسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع و نیز تهیه و ذخیره آب گرم مصرفی در داخل ساختمان است.


همچنین الزامات تاسیسات ساختمانی زیر خارج از محدوده الزامات مبحث مذکور است، موارد زیر در دیگر مباحث مقررات ملی ساختمان مورد بررسی قرار گرفته است.

تاسیسات بهداشتی ساختمان
تاسیسات آتش نشانی ساختمان
لوله کشی گاز سوخت داخل ساختمان

 

مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان - آسانسورها و پلکان برقی
مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان – آسانسورها و پلکان برقی

مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان؛ آسانسورها و پلکان برقی

مبحث ۱۵ شامل دو بخش است که در آن‌ مقرراتی برای آسانسورها، پله‌های برقی و پیاده‌روهای متحرک وضع شده است. این مقررات متناسب با ترکیب جمعیت از نظر سنی و توانایی، همچنین متناسب با نوع کاربری ساختمان‌ها نوشته شده است.

آسانسورهای کششی و آسانسورهای هیدورلیک از انواع آسانسورهایی است که در ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این آسانسورها برای حمل مسافر، صندلی چرخدار، برانکارد، تخت بیمارستانی، خودرو، بار و … استفاده می‌شود. در این مبحث برای هر کدام از آسانسورها الزامات، نحوه طراحی و مقررات استفاده از آن وضع شده  است.

در بخش پله برقی از مبحث ۱۵ ، زاویه شیب، عرض و انتخاب پله برقی متناسب با تعداد نفرات و جمعیت ساختمان، با فرمول‌هایی ارائه شده است. تمامی موارد ایمنی در حین استفاده هم در مقررات این مبحث آورده شده است. زاویه شیب و سرت معمول و استاندارد پیاده‌روی متحرک هم شرح داده شده است.


در بخش پایانی، نمونه شناسنامه‌های اطلاعات فنی آسانسورها و پله برقی که باید توسط سازندگان این دستگاه‌ها تکمیل شود آورده شده است.

همچنین در مبحث پانزدهم، جداول ابعادی برای انتخاب ابعاد آسانسور، بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی، موارد تکمیلی در خصوص جزئیات طراحی و علائم نقشه‌ها نیز گنجانیده شده است.

تغییرات ویرایش سوم مبحث ۱۵
در ویرایش سوم از مبحث ۱۵ ساختار کلی مبحث باز بینی شده است. برای بهبود محتوای آن، مطالب با جنبه آموزشی و غیر ضابطه‌ای، حذف شده و مطالب مربوط به پلکان برقی با پیاده‌رو متحرک در هم ادغام شده است. اشکالات ویرایشی مبحث نیز تا حدود بسیار زیادی رفع شده است. دیگر اصلاحاتی که در این ویرایش صورت گرفته، به شرح زیر است.ساده سازی مفاهیم و ضوابط متن مبحث تا حد امکان

گسترش حوزه کاربرد و ساده سازی ضوابط و مقررات
تکمیل بخش مربوط به آزمایش و تحویل‌گیری آسانسور و پلکان برقی
تکمیل بخش مربوط به آسانسورهای هیدرولیکی
هماهنگ‌سازی ضوابط و مقررات این مبحث با سایر مباحث مقررات ملی ساختمان
خارج نمودن مطالب از جنبه توصیه‌ای به حالت ضابطه‌ای
کاهش حداکثر ارتفاع مجاز برای احداث ساختمان بدون آسانسور


تعیین متولی پاسخگو در صورت بروز هر گونه مشکل یا حادثه در هریک از مراحل طراحی، اجرا و بهره‌برداری از آسانسور
تطابق و بروز رسانی مطالب و ضوابط مبحث با آخرین ضوابط سازمان ملی استاندارد ایران ( ISIRI) و استانداردهای معتبر بین‌المللی
تدوین و تکمیل الزامات مدارک فنی آسانسور و پلکان برقی شامل دستورالعمل ایمنی، دستورالعمل بهره‌برداری، گواهی‌های بازرسی، تاییدیه‌های فنی، نقشه‌های اجرایی، پلاک و مشخصات سازنده و الزام به تحویل آن به مسئولین ساختمان
بازنگری، اصلاح و تدقیق تصاویر، نمودارها و جداول

دامنه کاربرد مبحث ۱۵
دامنه کاربرد مبحث آسانسورها، پله‌های برقی و پیاده‌روهای متحرک در ساختمان است.

 

مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان - تاسیسات بهداشتی
مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان – تاسیسات بهداشتی

مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان؛ تأسیسات بهداشتی

مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان بیانگر حداقل الزامات در مورد تاسیسات بهداشتی است. در این مبحث مواردی از قبیل: لوله‌کشی و ذخیره سازی آب مصرفی در ساختمان، لوله‌کشی فاضلاب بهداشتی، لوله‌کشی آب باران ساختمان، توزیع آب مصرفی در ساختمان، بست و تکیه‌گاه، ارائه شده است.


رعایت حداقل ظوابط اشاره شده در مبحث ۱۶ برای موارد زیر که در داخل ساختمان انجام می‌شود، الزامی است.لوله کشی و ذخیره‌سازی آب مصرفی
لوله کشی فاضلاب بهداشتی
لوله کشی هواکش فاضلاب
لوازم بهداشتی

لوله کشی آب باراناحکام این مبحث از مقررات ملی ساختمان باید تاسیسات مندرج در دامنه کاربرد را با اهداف ایمنی، بهداشت، آسایش، بهره دهی مناسب و صرفه اقتصادی کنترل کند. راهبری و نگهداری تاسیسات بهداشتی ساختمان نیز باید با رعایت الزامات این مبحث انجام شود.

اجرای کار و نصب تاسیسات بهداشتی باید با رعایت پایداری و مقاومت سازه‌ای ساختمان انجام گیرد و مراقبت شود که در جریان اجرای تاسیسات و بهره‌برداری از لوازم بهداشتی هیچ آسیبی به دیوارها و دیگر اجزای ساختمان وارد نشود.

دامنه کاربرد مبحث ۱۶
طراحی، نظارت، انتخاب مصالح و دستگاه‌ها، اجرای کار، تعمیر، تغییر و نگهداری و بهره‌برداری تاسیساتی، باید طبق الزامات مندرج در این مبحث انجام شود.

تاسیسات بهداشتی ساختمان‌های موجود، که پیش از انتشار رسمی این مبحث از مقررات به طور قانونی مورد استفاده قرار گرفته اند، مشمول الزام قانونی رعایت مقررات این مبحث نیستند.

هر نوع تغییر یا نوسازی در تاسیسات بهداشتی ساختمان‌های موجود باید با رعایت الزامات مندرج در این مبحث انجام گیرد. از زمان انتشار رسمی این مبحث، ادامه کار در ساختمان‌های نیمه تمام باید با رعایت الزامات این مبحث انجام شود.

موارد زیر خارج از محدوده این مقررات است.
طراحی و اجرای حوضچه پمپاژ فاضلاب و لوله‌کشی فاضلاب بعد از پمپ که فاضلاب در آن تحت فشار جریان می‌یابد
طراحی، اجرا و کنترل دستگاههای تولید آب گرم مصرفی ساختمان‌ها (مبحث ۱۴ مقررات ملی ساختمان)
طراحی، اجرا و کنترل تاسیسات آتش نشانی ساختمان‌ها (مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان)
طراحی، اجرا و کنترل لوله کشی گاز طبیعی ساختمان‌ها (مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان)
لوله کشی آب مصرفی و فاضلاب در فرایندهای تولیدی در ساختمان های صنعتی
لوله کشی آب مصرفی و فاضلاب در لوازم و دستگاه‌های ویژه در ساختمان های درمانی
لوله کشی فاضلاب شیمیایی در آزمایشگاه‌ها و کاربری های مشابه

 

مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان - لوله کشی گاز طبیعی
مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان – لوله کشی گاز طبیعی

مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان؛ لوله کشی گاز طبیعی

حداقل ضوابط لوله‌کشی گاز طبیعی ساختمان‌های مسکونی، عمومی و خاص، مجتمع‌ها و شهرک‌های مسکونی، محوطه‌ها و شهرک‌های صنعتی در مبحث ۱۷ ارائه شده است. هدف این مبحث، طراحی و اجرای لوله‌کشی، نصب، راه‌اندازی و نگهداری وسایل گاز‌سوز در ساختمان‌ها و محوطه‌ها است.

مقررات این مبحث، کاربری گاز طبیعی تحویلی به ساختمان‌ها و محوطه‌ها برای مصارف تا حداکثر ۵۰۰۰ مترمکعب در ساعت را در بر می‌گیرد. مبحث ۱۷ فشارهای بین یک چهارم پوند بر اینچ مربع تا شصت پوند بر اینچ مربع  را شامل می‌شود.

موارد زیر باید طبق ضوابط مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان انجام شود.
طراحی، انتخاب مصالح و اجرای لوله‌کشی گاز طبیعی
آزمایش‌ها، بازرسی‌ها، کنترل‌های کیفی دودکش‌ها
هوارسانی و تامین هوای احتراق
نصب، راه اندازی، ایمنی و بهره‌برداری از لوازم گازسوز در ساختمان‌ها و محوطه‌هایی که لوله‌کشی گاز طبیعی در آن‌ها اجرا نشده


مجموعه استانداردهای شرکت ملی گاز تحت عنوان IGS و استانداردهای شرکت ملی نفت تحت عنوان IPS که در پروژه های گازرسانی و صنعت نفت کشور، مورد استفاده قرار می‌گیرند، در این مقررات نیز در موارد مرتبط به عنوان مرجع مورد استناد قرار گرفته اند.

دامنه کاربرد مبحث ۱۷
این مبحث در بخش اول برای گاز تحویلی ساختمان‌ها با فشار یک چهارم پوند بر اینچ مربع و حداکثر مصرف ۱۶۰ مترمکعب بر ساعت و قطر لوله حداکثر ۴ اینچ، موارد زیر را در برمی‌گیرد.


حداقل ضوابط طراحی، اجرا و کنترل‌های کیفی لوله‌کشی گاز
نصب و راه‌اندازی وسایل گازسوز، دودکش‌ها
هوارسانی به وسایل گازسوز
ضوابط بهره‌برداری و ایمنی


بخش دوم مبحث با عنوان مقررات لوله کشی گاز طبیعی برای مصرف کنندگان عمده، فشارهای بین ۲ تا ۶۰ پوند بر اینچ مربع یا مصارف بالاتر از ۱۶۰ مترمکعب بر ساعت تا حداکثر ۵۰۰۰ مترمکعب در ساعت را در برمیگیرد. این ظوابط باید در اماکن زیر رعایت شود.


مجتمع ها و ساختمان‌های مسکونی عمومی ( از حمله اداری، تجاری، بهداشتی، آموزشی و ورزشی)
محوطه‌ها و ساختمان های صنعتی
شهرک ‌های صنعتی و مسکونی
این بخش از مبحث نیز، حداقل ظوابط طراحی، اجرا و کنترل‌های کیفی لوله‌کشی گاز مصرف کنندگان فوق را در برمی‌گیرد.


لوله‌کشی گاز مایع، گازهای سوختنی به غیر از گاز طبیعی و گازهای غیر سوختنی خارج از شمول مقررات این مبحث هستند.

 

مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان - عایق بندی و تنظیم صدا
مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان – عایق بندی و تنظیم صدا

مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان؛ عایق بندی و تنظیم صدا

هدف از تدوین مبحث ۱۸ تعیین حداکثر مجاز نوفه (صدای ناخواسته) و زمان واخنش بهینه در راستای فراهم آوردن صدارسانی مطلوب در ساختمان‌ها است.

در نتیجه رعایت الزامات این مبحث سلامت و آسایش و شرایط مناسب شنیداری برای ساکنان ساختمان فراهم خواهد شد. زمان واخنش مدت زمانی است که طول می‌کشد تا انرژی صدا بعد از خاموش شدن منبع صدا، ۶۰ دسیبل افت کند.

در این مبحث نتایج شرایط آکوستیکی، آسایش صوتی و جلوگیری از اتلاف امکانات در زندگی ماشینی برای ساکنان شهرهای بزرگ شرح داده شده است.


مواد و عناصر ساختمانی که فضاهای ساخته شده را شکل می‌دهند، چگونگی شنیدن صداها و حتی چگونگی انتقال صدا به فضاهای اطراف را تعیین می‌کنند.

با درک برخی از اصول پایه آکوستیکی و چگونگی کنترل صدا توسط مواد و ساختارها، می توان از بسیاری از مشکلات جلوگیری یا حداقل در مراحل اولیه آن را حل کرد و باعث کاهش هزینه‌های بازسازی شد.

مطالب موجود در مبحث ۱۸ از مجموعه مقررات ملی ساختمان به شرح زیر است.

مقررات آکوستیکی برای ساختمان‌ها با کاربری‌های مختلف
تعیین حداکثر تراز معادل نوفه زمینه در یک فضا
حداقل شاخص کاهش صدای وزن یافته برای پوسته خارجی ساختمان
جداکننده بین فضاهای مختلف
حداکثر تراز کوبه‌ای معمول شده وزن یافته برای سقف بین طبقات
زمان واخنش بهینه برای فضاهای مختلف با کاربری‌های متفاوت


تغییرات ویرایش دوم مبحث ۱۸
در ویرایش دوم مبحث ۱۸ بازنگری های زیر صورت گرفته است.
منطقه بندی شهری از نظر تراز نوفه محیطی برای کاربری‌های گوناگون
تکمیل مقررات آکوستیکی برای تعداد بیشتری از کاربری‌ها
بازنگری مقادیر مجاز نوفه و صدابندی اجزای ساختمانی باتوجه به سیستم‌های سنتی و نوین
ارائه مقادیر ضریب جذب صدای تعدادی از مواد و مصالح ساختمانی جهت بهینه‌سازی آکوستیک داخلی فضاها، در جداول پیوست
ارائه مثالی از مراحل طراحی آکوستیکی برای دو مجموعه ساختمانی با کاربری‌های مختلف (آموزشی و مسکونی) جهت راهنمایی

دامنه کاربرد مبحث ۱۸
این مبحث برای تراز نوفه زمینه و زمان واخنش تعیین شده برای فضاهای مختلف و روش اندازه‌گیری مربوطه به تراز نوفه زمینه، زمان واخنش و شاخص‌های صدابندی جدارها کاربرد دارد.

 

مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان - صرفه جویی در مصرف انرژی
مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان – صرفه جویی در مصرف انرژی

مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان؛ صرفه جویی درمصرف انرژی

در بین مباحث مقررات ملی ساختمان، مبحث ۱۹ تعیین کننده‌ترین نقش را در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان و حفاظت از محیط زیست ایفا می‌کند.


در مبحث ۱۹ مقررات ملی، ضوابط مرتبط با صرفه‌جویی در مصرف انرژی در ساختمان تعیین می‌شود. برای این منظور، روش‌های طرح ، محاسبه و اصول کلی اجرای عایق کاری حرارتی پوسته خارجی، سیستم‌های تاسیسات گرمایی، سرمایی، تهویه، تهویه مطبوع، تامین آب گرم مصرفی، و الزامات طراحی سیستم روشنایی الکتریکی در ساختمان‌ها، برای بهینه‌سازی مصرف انرژی مشخص می‌شود.

شایان ذکر است که در کنار رعایت الزامات تعیین شده در این مبحث ، باید همواره دیگر ضوابط مقررات ملی ساختمان نیز، خصوصاً اصول مرتبط با تامین ایمنی و بهداشت ساکنان ساختمان‌ها ملاک عمل قرار گیرد.

تغییرات ویرایش دوم مبحث ۱۹
در ویرایش دوم، علاوه بر پوسته خارجی، تاسیسات مکانیکی و روشنایی ساختمان نیز، هریک در فصلی جداگانه مطرح شده‌اند. توصیه‌هایی نیز برای طراحی ساختمان ارائه شده است. از طرف دیگر، در گروه‌بندی ساختمان‌ها، علاوه بر کاربری، عوامل دیگری نظیر نیاز انرژی سالانه نیز مدنظر قرار گرفت.

همچنین برای یکسان‌سازی داده‌های فنی در خصوص مصالح و فرآورده‌های ساختمانی مورد استفاده در پوسته خارجی ساختمان، ضرایب هدایت حرارت و مقاومت‌های حرارتی مورد نیاز در طراحی و محاسبات نیز به پیوست ارائه گردید. علاوه بر این در ویرایش دوم مبحث نوزدهم، مسائل زیر نیز مورد نظر قرار گرفته است.

ساده سازی متن مبحث تا حد امکان
گسترش حوزه شمول و ساده‌سازی راه‌حل‌های تجویزی


ارائه راهنمایی‌های لازم جهت تسهیل و یکسان سازی روش محاسبات طراحی عایق‌کاری حرارتی پوسته ساختمان
تکمیل داده‌های حرارتی مربوط به مصالح و فرآورده‌های مورد استفاده در ساخت و ساز فعلی کشور، و همچنین فرآورده‌های نوینی نظیر شیشه‌های دوجداره با پوشش‌های خاص، پنجره‌های یو پی وی سی و آلومینیوم گرماشکن (Thermal Break) و …


افزودن پیوست جامعی در رابطه با سایه‌بان‌های مناسب برای شهرهای مختلف کشور
افزودن اطلاعات فنی و مقادیر عددی مورد نیاز برای محاسبه انواع پل حرارتی در پوسته ساختمان
تکمیل و ساده‌سازی فصل مربوط به تاسیسات مکانیکی و تاکید بر مواردی نظیر کاربرد سیستم‌های کنترل و برنامه ریزی
تکمیل و ساده‌سازی فصل مربوط به سیستم روشنایی و تاسیسات الکتریکی

دامنه کاربرد مبحث ۱۹
ضوابط ارائه شده در مورد پوسته خارجی برای تمام ساختمان‌های جدیدالحداث به جز ساختمان‌های گروه چهار، از نظر صرفه جویی در مصرف انرژی لازم الاجراست.

این ضوابط در قالب دو روش (کارکردی و تجویزی) ارائه شده است. از روش کارکردی می‌توان در مورد تمام ساختمان‌ها استفاده کرد، اما کاربرد روش تجویزی به ساختمان‌های مسکونی ۱ تا ۹ طبقه، با زیربنای مفید زیر ۲۰۰۰ مترمربع، و ساختمان‌های گروه سه از نظر صرفه جویی در مصرف انرژی، محدود می‌شود.

همچنین، رعایت روابط مربوط به سیستم‌ها و تجهیزات مکانیکی و سیستم روشنایی در مورد تمامی ساختمان‌ها، با کاربری‌های مندرج در این مبحث الزامی است.

 

مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان - علائم و تابلوها
مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان – علائم و تابلوها

مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان؛ علائم و تابلوها

مبحث ۲۰ از مجموعه مقررات ملی ساختمان، مسئولین موسسات دولتی و عمومی و بخش خصوصی، کارفرمایان و مدیران کارگاه‌ها و ساختمان‌ها را ملزم می‌کند تا پیام‌رسانی در محیط زندگی مردم را به نحو موثر و مطلوب، توسط تابلوها و علائم، تامین نمایند.

این مبحث همچنین اشخاص را ملزم می‌کند در محل‌هایی که احتمال خطری تهدید کننده برای سلامت و ایمنی افراد وجود دارد، علائم هشدار دهنده نصب کنند.

این مقررات شامل نظارت بر طراحی،ساخت و بهره‌برداری از پیام، سازه، محل نصب و دیگر الزامات برای کلیه علائم و اعلانات مرسوم  است. پلاک‌ها، تابلوها و دیگر وسایل اطلاع‌رسانی، از قبیل اشارات حرکتی دست، علائم صوتی و نوری و آژیرهای خطر و … جزو این علائم و اعلانات محسوب می‌شوند.


اهداف مورد نظر در تدوین بخش های مختلف مبحث ۲۰ به شرح زیر است.بخش اول: شامل تعاریف و ویژگی های کلی تابلوها و علائم و انواع و ضوابط کلی آنها.


بخش دوم: شامل مقررات کلی تابلوها و علائم هشدار دهنده و اطلاع رسان در داخل ساختمان به منظور تامین علائم و تابلوها ایمنی مورد نیاز.


بخش سوم: شامل مقررات لازم جهت تابلوها و علائم هشدار دهنده در کارگاه‌ها به منظور ارائه صحیح علائم ایمنی به کارگران و کارکنان کارگاه‌های ساختمانی و صنعتی و … و وحدت رویه و همسان سازی اینگونه علائم.

بخش چهارم: شامل مقررات کلی تابلوها و علائم (هشدار دهنده، اطلاع رسان، تبلیغاتی و …) جهت نصب در محیط خارج از ساختمان، به منظور تامین ایمنی و یا اطلاع‌رسانی مردم در زمان استفاده از فضاهای شهری و بویژه عبور و مرور سواره و پیاده.

 

دامنه کاربرد مبحث ۲۰

این مبحث برای استفاده در علائم و تابلوها در کارگاه‌های ساختمانی، تابلوهای ایمنی داخل ساختمان و محوطه‌های کاربری‌های شهری، صنعتی، بیمارستانی و … کاربرد دارد.

 

مبحث بیستم و یکم مقررات ملی ساختمان - پدافند غیر عامل
مبحث بیستم و یکم مقررات ملی ساختمان – پدافند غیر عامل

مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان؛ پدافند غیرعامل

مبحث ۲۱ به اقدامات غیر مسلحانه‌ای می‌پردازد که به کارگیری آن‌ها موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب‌پذیری، ارتقا پایداری ملی، تداوم فعالیت‌های ضروری و تسهیل مدیریت بحران در برابر تهدیدات و اقدامات نظامی دشمن می‌شود.

رعایت این مبحث موجب حفظ جان و مال انسان در برابر حوادث، تهدیدات و استمرار فعالیت‌های اساسی و ضروری مردم، تضمین تداوم تامین نیازهای حیاتی مردم (از قبیل آب، نان و غذا، پناهگاه، انرژی، ارتباطات، بهداشت و امنیت)

و سهولت در ادره کشور در شرایط بروز تهدید و بحران ناشی از تجاوزات خارجی در مقابل حملات و اقدامات خصمانه و مخرب دشمن از طریق طرح ریزی و اجرای طرح‌های دفاع غیر عامل و کاهش آسیب‌پذیری نیروی انسانی و مستحدثات و تاسیسات و تجهیزات حیاتی و حساس کشور می‌شود.

ضوابط ارائه شده در این مبحث به منظور کاهش آسیب‌پذیری ساختمان‌ها در برابر تهدیدات نظامی و همچنین اعمال اقدامات و تدابیر و ملاحضات لازم، شامل ایمن سازی، مستحکم سازی، پیش‌بینی سامانه‌های جایگزین، تسهیل مدیریت بحران در زیرساخت‌ها و مکان‌یابی، در حوزه ساختمان‌سازی استفاده می‌شود.

دامنه کاربرد مبحث ۲۱
ضوابط مندرج در مبحث ۲۱ از مجموعه مقررات ملی ساختمان شامل طرح و اجرای ساختمان‌ها با انواع سیستم باربری، در برابر آثار بارهای انفجار ناشی از اصابت غیر مستقیم است.

دامنه کاربرد مقررات این مبحث شامل ساختمان‌های متعارف از جمله: ساختمان‌های مسکونی ۴ طبقه و بیشتر، اداری  و تجاری ۴ طبقه و بیشتر، مجموعه‌های ورزشی، تفریحی، سالن‌های اجتماعات، فروشگاه‌ها، هتل‌ها، دانشگاه‌ها، مساجد با ظرفیت بیش از ۱۰۰ نفر، سالن‌های سینما و تئاتر و بیمارستان‌ها است.


ساختمان‌ها و تاسیسات زیر مشمول مقررات مندرج در مبحث ۲۱ نیستند.

سیلوها، سدها، آب بندها، مخازن ذخیره سوخت، برج‌های صنعتی، برج‌های مراقبت فرودگاه‌ها، برج‌های مخابراتی و رادیو تلویزیونی، یادمان‌های مرتفع، دکل‌ها، دودکش‌ها، ابنیه راه‌ها، پل‌ها، پالایشگاه‌ها، نیروگاه ها، اسکله‌ها و بنادر، استحکامات نظامی، تونل‌ها، متروها، خطوط انتقال نفت و گاز و آب و فاضلاب و مخابرات و برق، تاسیسات تلمبه خانه‌های نفتی، ایستگاه‌های تقویت و تقلیل فشار گاز، پست‌های توزیع و انتقال برق و …

به منظور تامین ایمنی، کاهش آسیب پذیری و مقابله با تهدیدات الکترومغناطیسی (EMP) و گرافیکی و سایبری، باید از مقررات و آیین نامه‌های مربوطه استفاده شود.


تهدیدات ناشی از انفجارهای هسته‌ای، حملات شیمیایی و میکروبی، برخورد مستقیم پرتابه به سازه ها و تاسیسات، اغتشاشات الکترونیکی، تهدیدات بیولوژیکی، مشمول مقررات این مبحث نیستند.

 

مبحث بیستم و دوم مقررات ملی ساختمان - مراقبت و نگهداری از ساختمان ها
مبحث بیستم و دوم مقررات ملی ساختمان – مراقبت و نگهداری از ساختمان ها

مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان؛ مراقبت و نگهداری

هدف مبحث ۲۲ تعیین حداقل الزاماتی است که در طول عمر مفید ساختمان برای نگهداری ساختمان باید رعایت شود. این الزامات جهت تامین ایمنی، بهداشت، آسایش ساکنین، بهره‌دهی مناسب و جلوگیری از به هدر رفتن سرمایه، تدوین شده‌اند. برای این منظور باید بازدیدهای ادواری مورد نیاز در کلیه بخش های معماری، سازه، تاسیسات برقی و مکانیکی ساختمان به عمل آید.

دامنه کاربرد مبحث ۲۲
ظوابط و مقررات این مبحث باید در نگهداری مجموعه ساختمان و کلیه اجزای تشکیل دهنده آن رعایت شوند. کاربرد این مبحث در محدوده ساختمان‌ها با کاربری‌های مندرج در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و آئین‌نامه اجرایی آن است. موارد زیر مشمول رعایت الزامات قانونی است، مبحث ۲۲ حداقل ضوابط نگهداری در این مورد را ارائه می‌کند.نگهداری اجزاء و قطعات معماری

نگهداری اجزاء و قطعات سازه
نگهداری اجزاء، قطعات و عملکرد تاسیسات برقی
نگهداری اجزاء، قطعات و عملکرد تاسیسات مکانیکی 

رعایت مقررات این مبحث در نگهداری اجزاء و قطعات معماری، سازه، تاسیسات برقی و تاسیسات مکانیکی و گارزسانی کلیه ساختمان‌های مشمول مجموعه مباحثمقررات ملی ساختمان اعم از ساختمان‌های موجود و ساختمان‌هایی که در آینده احداث خواهند شد، الزامی است.


الزامات این مقررات برای تمامی ساختمان های مسکونی، غیر مسکونی و مجموعه‌های ساختمانی موجود کاربرد داشته و حداقل شرایط و استانداردهای لازم در موارد زیر را تعیین می‌کند.روشنائی
تهویه
فضا
گرمایش
بهداشت
حفاظت در برابر عوامل خارجی
آسایش
ایمنی در برابر حریق

نگهداری ایمن و بهداشتی ساختمان‌ها،مجموعه‌ها و تسهیلاتعلاوه بر آن حوزه مسئولیت مالکان، بهره‌برداران، ساکنان و مستاجران ساختمان‌های موجود و ظوابط اداره کردن، نحوه اجرای مقررات و عواقب ناشی از عدم اجرای آن‌ها را مشخص می‌کند.

الزامات این مبحث تا آنجایی که برای تامین سلامت عمومی، ایمنی، رفاه و سکونت مردم و نگهداری ساختمان‌ها لازم است باید اجرا شود.

ساختمان‌ها و املاک موجود که مطابق با الزامات این مبحث نیست باید به گونه‌ای تغییر یا اصلاح شوند که حداقل سطح بهداشت و ایمنی مورد نظر این مبحث را تامین کند.

در حالت های خاص که بخش های مختلف این مقررات، الزامات متفاوتی را ایجاب کند، محدود کننده ترین آن‌ها ملاک عمل قرار خواهد گرفت.

مبحث بیستم و سوم مقررات ملی ساختمان - الزامات ترافیکی ساختمان
مبحث بیستم و سوم مقررات ملی ساختمان – الزامات ترافیکی ساختمان

مبحث بیست و سوم مقررات ملی ساختمان – الزامات ترافیکی ساختمان

دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان

دفتر امور مقررات ملي ساختمان يكي از دفاتر وزارت راه و شهرسازي است كه در اجراي قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان و آئين‌نامه اجرايي آن داراي وظایف اصلي به شرح زير مي‌باشد:

  • ترويج مقررات ملّي ساختمان
  • نظارت عالیه بر مقررات ملّی ساختمان
   

۱- ترويج مقررات ملي ساختمان

ترويج مقررات ملي ساختمان از وظايف ديگر دفتر امور مقررات ملي ساختمان مي‌باشد كه قانونگذار همواره در مواد ۲ ،۴ ، ۱۱ ، ۱۵ و ۲۱ قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان و در مواد ۵، ۷، ۱۱، ۲۱ ،۲۶، ۲۷، ۲۸ و . . . آئين‌نامه اجرايي بر اهميت آن و راههاي گوناگون ترويج آن از جمله ارتقاء دانش فني و به روزرساني اطلاعات فني مهندسان از طريق سياستگذاري و برنامه‌ريزي در برگزاري دوره‌هاي آموزشي، سمينارهاي تخصصي و تهيه راهنماهاي مباحث مقررات ملي ساختمان و همچنين افزايش آگاهيهاي دانش‌آموزان، دانشجويان و عموم مردم با استفاده از فيلم‌هاي آموزشي، برنامه‌هاي تلويزيوني و . . . تأكيد مي‌نمايد. تاكنون صدها سمينار و دورة آموزشي مرتبط با مقررات ملي ساختمان توسط اين دفتر راهبري و اجرا شده و فيلم‌ها و برنامه‌هاي متعدد تلويزيوني نيز تهيه و پخش شده است. يكي از وظايف و مسئوليتهاي ترويجي اين دفتر در اجراي مواد ۱۱، ۲۶ و ۲۸ آئين‌نامه اجرائي قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان تعيين صلاحيت حرفه‌اي مهندسان، كاردانهاي فني ساختمان و معماران تجربي مي‌باشد كه اين وظيفه با برگزاري آزمونهاي حرفه‌اي مهندسان و كاردانهاي فني ساختمان در رشته‌هاي معماري، شهرسازي، عمران، مكانيك، برق، نقشه‌برداري و ترافيك و همچنين برگزاري آزمونهاي تعيين صلاحيت حرفه‌اي معماران تجربي تحقق يافته است. همچنين كمك به گسترش و ترويج فن‌آوريهاي نوين و توليد صنعتي مسكن و ساختمان كه از اولويت‌هاي مهم وزارت راه و شهرسازي در جهت ارتقاء كيفيت و افزايش توليد مسكن در كشور مي‌باشد از وظايف ديگر اين بخش مي‌باشد. انجام امور مرتبط با اين بخش در حوزه معاونت ترويج و آموزش مقررات ملي ساختمان اين دفتر انجام مي‌پذيرد.

۲- نظارت عالیه بر مقررات ملّي ساختمان

مقررات تدوين شده و به خودي خود متضمن ارتقاء كيفيت ساختمانها نيستند بلكه در كنار آن وضع و اجراي ضوابط كنترلي همچون نظارت عاليه بر روند اجراي ساخت و سازها و كنترل عوامل اجرايي و بررسي عملكرد دستگاههاي مربوطه ضمانت‌هاي اجراي مقررات وضع شده را فراهم مي‌آورند. به استناد ماده ۳۵ قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان، مسئوليت نظارت عاليه بر اجراي مقررات ملي ساختمان و همچنين ضوابط و مقررات شهرسازي در طراحي و اجراي تمامي ساختمانها و طرحهاي شهرسازي و عمران شهري برعهده وزارت مسكن و شهرسازي مي‌باشد و اين دفتر مسئوليت پيگيري اين بخش را برعهده دارد. به منظور اعمال اين نظارت، كليه اشخاص و مراجع يادشده در ماده۳۴ قانون مذكور(ضمن اينكه مكلف به رعايت مقررات ملي ساختمان هستند) موظف به همكاري مي‌باشند. علاوه بر كليه افراد حقيقي و حقوقي شاغل در بخش ساخت و ساز، ساير حوزه‌هايي كه در دامنه كنترل و نظارت عاليه قرار مي‌گيرند شامل مراجع صدور پروانه ساختماني و شهرداريها، ادارات کل راه و شهرسازي، سازمانهاي نظام مهندسي ساختمان، بنياد مسكن انقلاب اسلامي و . . . مي‌باشند. حمايت از استقرار بيمه كيفيت ساختمان در جهت ارتقاء كيفيت ساخت و سازها و حمايت از حقوق مصرف‌كنندگان از ديگر وظايف اين بخش مي‌باشد. انجام امور مرتبط با اين بخش در حوزه معاونت نظارت عاليه و كنترل اين دفتر انجام مي‌پذيرد.

دیدگاهها

هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.

.فقط مشتریانی که این محصول را خریداری کرده اند و وارد سیستم شده اند میتوانند برای این محصول دیدگاه ارسال کنند.